Rabobank leidt de organisatie als volgt in op haar website: “Rabobank is een internationale, coöperatieve bank met een Nederlandse historie. Samenwerking staat al meer dan 125 jaar centraal in alles wat we doen. Ons uitgangspunt is dat wij samen meer bereiken dan alleen”. Toen Rabobank aan Delta Marktonderzoek vroeg om het strategisch onderzoek ten behoeve van de periodieke evaluatie van de governance van de coöperatie te begeleiden, is dat precies wat we hebben gedaan. Dankzij intensieve samenwerking met het senior management van de afdeling Coöperatieve Governance hebben we als trusted advisor in een kort tijdsbestek een bijzonder project gerealiseerd.
Evaluatie van de werking van de coöperatieve governance
Sinds de oprichting van Rabobank in Nederland vormen de leden de basis. Leden spelen een belangrijke rol in de governance van Rabobank en hun inbreng geeft richting aan de ontwikkeling en maatschappelijke bijdrage van Rabobank. De leden hebben zeggenschap en zijn via lokale ledenraden en lokale raden van commissarissen getrapt vertegenwoordigd in de governance van Rabobank. De Algemene Ledenraad (ALR) is het hoogste ledenorgaan van Rabobank. In de ALR zit één lid vanuit iedere lokale raad van commissarissen. De governance van Rabobank wordt gecompleteerd met de Groepsdirectie en de Raad van Commissarissen Rabobank (RvC).
Periodiek kijkt Rabobank kritisch naar de werking van de eigen governance. In september 2024 startte een nieuwe evaluatie van de governance, waarbij de focus lag op de groepsgovernance, de lokale governance en de verbinding daartussen. De start bestond uit ophalen van input via een online enquête onder de ALR-leden, de lokale RvC-leden, de Groepsdirectie en de RvC Rabobank Groep.
Goede samenwerking is de sleutel tot betekenisvol strategisch onderzoek
Om representatieve inzichten op te halen bij de verschillende coöperatieve gremia is een online enquête de meest geschikte en efficiënte onderzoeksmethode. De betrokkenen ontvangen via de interne communicatiekanalen een bericht met daarin een link naar de vragenlijst. Zij kunnen de vragen beantwoorden op het moment dat hen het beste uitkomt.
Bij Delta zijn we een groot voorstander van compacte vragenlijsten. We adviseren een invulduur van 12 tot maximaal 15 minuten. Op deze manier vragen we een relatief beperkte inspanning en tijdsbeslag van de respondenten en zorgen we voor een maximale bruikbaarheid van resultaten. Langere vragenlijsten hebben als effect dat de bereidheid om deel te nemen lager is en aan de beantwoording van de vragen steeds minder aandacht wordt besteed.
De vragenlijst ontwerpen we samen met het Rabobank team. Door het samensmelten van onze expertises – governance van een coöperatie & aanpak van strategisch onderzoek – krijgen we een uitgebalanceerde vragenlijst. Alle relevante onderwerpen komen op het juiste moment in de enquête aan bod. We kiezen een piramide-opzet voor de opbouw van de vragenlijst. Startend met een algemene tevredenheidsvraag; met direct daarna een paar open vragen over voorbeelden van wat goed is gegaan in de werking van de governance en concrete verbeterpunten. Door deze open vragen aan het begin van de vragenlijst te stellen, vermijden we framing van de reacties; en krijgen we uitgebreide open antwoorden terug. Bij de behandeling van de overige onderwerpen hanteren we dezelfde mix van gesloten en open vragen.
Brede inzichten dankzij hoge medewerking
De bereidheid om mee te werken aan dit strategisch onderzoek is zeer hoog. In een week tijd beantwoordt een ruime meerderheid van alle benaderde mensen de online enquête. Dankzij de hoge responspercentages zijn de resultaten van het onderzoek betrouwbaar en representatief voor de vier coöperatieve gremia.
De resultaten van de gesloten vragen en stellingen geven we weer in grafieken. Deze maken in één oogopslag het sentiment over de verschillende onderdelen van de werking van de governance duidelijk. Bij welke aspecten van de werking van de governance is sprake van consensus; en bij welke onderwerpen lopen meningen uiteen.
Op de open vragen zijn uitvoerige en openhartige reacties gekomen. De rode draad in alle open antwoorden vatten we puntsgewijs samen; met daarnaast ter illustratie citaten. Hierdoor blijven we weg van een droge opsomming van plus- en minpunten en krijgt de rapportage een verhalende vorm. Door gebruik te maken van storytelling gaan de resultaten meer leven. De individuele open antwoorden tonen niet alleen wát de betrokkenen denken, maar ook waaróm ze zo denken en voelen. Die dieperliggende motivaties en emoties vormen essentiële input voor de volgende fase in de evaluatie van de werking van de governance.
Ook in de afrondende fase kenmerkt intensieve samenwerking dit onderzoek. In de vroege maandagochtend begin oktober komen we met zo’n tien mensen samen op het hoofdkantoor van Rabobank. Iedereen heeft het concept-rapport in afgelopen dagen uitvoerig gelezen. Samen zetten we de puntjes op de ‘i’ en kunnen de analyses van de resultaten gedeeld worden met alle betrokkenen. Het eindrapport vormt hiermee een heldere en gemeenschappelijke start van de interne dialogen over verbetering van de werking van de governance voor de komende jaren.
“De deskundige adviezen van Delta gedurende dit traject hebben geholpen om de meest relevante informatie op tafel te krijgen. Het onderzoek is in korte tijd uitgevoerd en we kregen dankzij de grote inspanningen van Delta ook snel de rapportages tot onze beschikking.”
Juliette van der Pant, Coöperatieve Governance Rabobank